Hünkar Hacı Bektaş Veli Hakka yürüdükten 280 yıl sonra ve Şah Kalender Abdal Çelebi ayaklanmasının ardından, yani 1551’de ‘Dedebabalık’ ortaya çıktı.Kanuni Sultan Süleyman’ın Mahidevran Hatundan oğlu Şehzade Mustafa Yeniçeri Ocağındaki etkisi bilindiği için Kalender Şah ayaklanması ile sarsılan Osmanlı Mahidevran Hatunun abisi Şehzade Mustafa’nın dayısı Server Ali Paşayı Dedebaba yapıp dergahın başına geçirmiş ancak Bektaşiler ona Sersem Ali Dedebaba diyerek tepkilerini net göstermişlerdir.
Hünkar Hacı Bektaş Veli’nin evlenmemiş ve çocuksuz olduğu, Balım Sultan’ ın mücerred (evlenmeyen) dervişlik erkanını getirdiği görüşleri Sersem Ali Paşa (Dedebaba) dan sonra yayıldı.
Balım Sultan ve Şah Kalender varken bu görüşler ortada yoktu da onların ardından 23 yıllık dergah başsız kalıp nasılsa birden Dedebabalık müessesesi ortaya çıkıp Çelebiler dışlandı. Şah Kalender 1529 asıldı dergah 23 yıl başsız kaldı 1552 ‘de Sersem Ali Paşa Dedebaba oldu.
Hünkar Hacı Bektaş Veli evlenmemiş diyenler 280 yıl neredeydi neden bu konu gündeme gelmedi bu iddialar neden Şah Kalender Ayaklanması bastırılıp Dergaha Server (Sersem)Ali Paşa Dedebaba olunca gündeme taşındı. 1551’de doğan bu Dedebabalık tarikata ne etkisi oldu?
Balım Sultan’ı suçlayanlar onun zamanında neden Dedebabalık yok nasıl açıklayacaklar?
Ulusoy, Çelebiler soyunun günümüzde önde gelen ailesi olmakla birlikte Hünkar Hacı Bektaş Veli’nin evlatları oldukça geniştir. Hünkar Hacı Bektaş Veli Dergahı ve Ocağına bağlı Alevi Bektaşiler Çelebilere bağlıdır. Çelebilerde Mürşid olarak Ulusoy ailesinden gelen Postnişinlere bağlı olarak Dedelik görevlerini ve hizmetlerini Postnişinden alınan icazetname ile yürütmektedirler. Ayrıca Hünkar Hacı Bektaş Veli ye akraba olarak birçok Ocağın Dedelerini bağlı ocaklar olarak hizmet yürütmektedir.
Bu geniş aileyi yok saymak kendisi evlenmeyi tavsiye etmiş bir insanı mücerret göstermek pek akla ve mantığa daha önemlisi eldeki mevcut kaynaklara uymamaktadır. Hünkar Hacı Bektaş Veli’nin yaşama biçimine kişiliğine ters düşen bu fikir ayrıca çevresineve müridlerine sadece düşüncesiyle değil yaşantısı ile de örnek olmuş bir insanın kendi yaşantısında da evlenmemesi makul bir yaşantı biçimi değildir.
Hünkar Hacı Bektaş Veli önce kendi soyunun, sonra da onu örnek alan çevresini ve dervişlerini muhibanının soyunun hızla kurulup yol açıp o yolu izlemesini istemesi en doğru bakış acısıdır.
Hünkar Hacı Bektaş Veli zikr ve gündüz zühd-i takva ehli bir derviş değil, sosyal ve toplumsal ilişkileri düzenleyen dinamik yenilikci bir devrimcidir. Bu bakımdan, her canlının soyunu üretmek ve sürdürmek eğilimi ayrıca bağlı olduğu Muhammed Ali ve On iki Imam yolunun gereğide budur. Ne doğa yasasına aykırı olan bu durumu ne de yolunun gereğini yapmadığı düşüncesi oldukça boşlukta kalan bir düşüncedir.
Şimdi tarihi kaynaklara gelirsek konu daha da net açılacaktır. Kadıncık Ana denmesi için Idris Hoca eğer eşi olsa Idris Hoca’ ın Pir, Dede, Mürşid, Şeyh, Babai Babası(ki onlarda başlarda Seyyiddir) Seyyid eşi yada kızı olması gerekir.
Hünkar Hacı Bektaş Veli, soy ve inanç yönünden Oniki İmamlara, İmam Ali ve Muhammed Mustafa bağlı yani onların soyundan gelen bir Seyyid’dir. Muhammed Mustafa Imam Ali ve On Iki Imamlar evlenmişler çocukları olmuş soyları sürmüştür. Hünkar Hacı Bektaş Veli’nin soyunun ve kendinin Ehli Beyt soyundan gelenler olarak bu erkanını bu yolu izlememeleri mümkün değildir.
Cemalettin Çelebi Müdafa eserinde Fatma Nuriye ismiyle tanınan Kadıncık Ana’nın Idris Hoca ve Kutlu Melek’in kızları olduğunu ifade etmektedir. Hünkar Hacı Bektaş Veli ve Fatma Nuriye (Kadıncık Ana) dan olma Seyyid Ali Sultan nami diğer Timurtaş Ibn-i (oğlu) Hacı Bektaş isminde ve Şadi isminde iki oğlu olduğunu bu soydan Mürselliler ve Hüdadadlar olarak iki soy yürüyüdüğünden söz ediyor.
Bunların dışında devlet ve özel arşivlerdeki resmi kayıtlar ve belgeler de Hünkar Hacı Bektaş Veli’nin evli olduğunu, çocukları bulunduğunu kesin olarak doğruluyor.
Osmanlı Padişahı Mustafa III 1177 tarihli fermanında Hacı Bektaş Veli ‘nin torunlarının iki sınıf olduğunu birine Mürselli diğerine Hüdadad torunları dendiğini söylüyor. Osmanlı Padişahı Mahmut II 1240 tarihli fermanında Hazine-i amire de kayıtlı olduğu üzere Osmanlı ülkesinde bulunan Nazaran, Tekke, Hangah ve Zaviyelerinde Baba, Derviş, Abdal, Sultan namındaki kişilerin ölümleri halinde gerektiğinde Hacı Bektaş Veli’nin torunlarında olmak üzere kendi asitanesinde seccadenişin olan kişinin icazet vermesi ve bildirmesi ile atamayapılabileceği kadıların ve mütevellilerin dilekçeleri ile böyle atamalarının yapılabileceği emredilmektedir.
Osmanlı hükümdar fermanlarında da o cağda postta oturan ve fermanlarda adı geçen Çelebilerin Hacı Bektaş Veli’nin torunlarında oldukları ve bu Çelebilerin yetkileri açıklanmakta konu ile ilgili emirler verilmektedir. Burada anlatılmak istenen Bektaşi Babaganlarından bazıları ve Kızılbaş Alevi sureginden bazı ocaklarda yanlış bilinen Hünkar Hacı Bektaş Veli ‘nin evlatlarının olmadığı düşüncesi ve Balım Sultan ın Hünkar Hacı Bektaş Veli evladı olmadığı onun zamanında Osmanlıya Hünkar Hacı Bektaş Veli Ocağının ve dergâhının bağlandığı yalanını çürütmek. Yoksa Bektaşi Babagan süreği Server Ali Paşaya Sersem Ali Dedebaba diyerek cevabını vermiş kısa sürede tekrar bağlantı kurarak 17 Seyyid kökenli Anadolunun ocaklarından ve 2 Çelebi posta oturtarak bu hizmeti layıkı ile yürütmüştür. Mesele bölünmek birbirini yok saymak değil bugün hizmetleri sürdüren iki Bektaşi süregini Bektaşi Babagan ve Bektaşi Çelebigan süreklerini birleştirip Dergahta birlik sağlamaktır.
Mehmet Özgür Ersan Dede (Yesari Abdal Çelebi)
Kaynak :
1)Ali Celalettin Ulusoy Hünkar Hacı Bektaş Veli ve Alevi Bektaşi Yolu
2) Bedrettin Noyan Bektaşilik Alevîlik Nedir?
3) Reha Yürükoğlu Okunacak En Büyük Kitap İnsandır Tarihte ve Günümüzde Alevilik
4) Ahmet Cemalettin Çelebi Müdafa
İlk yorum yapan siz olun